Uitkijken naar de geboorte
Gedurende de zwangerschap vormen we ons vaak al een duidelijke mening van hoe we willen bevallen. We weten vaak haarfijn wat we willen tijdens die bevalling en hoe we ons kindje op een zachte manier welkom willen heten in de wereld. We leven toe naar de geboorte als het hoogtepunt en afsluiter van de zwangerschap.
Maar wat met de eerste weken daarna? Hoe ervaart een kersverse baby zijn eerste uren, dagen en weken? En hoe kan je optimaal inspelen op de noden van je kindje?
Hoe geef je je baby een veilig en geborgen gevoel na de geboorte?
Pas geboren
Net na de geboorte is je kindje vaak even heel alert. Dit is het ideale moment om (tijdens de skin-to-skin sessie) voor een eerste kennismaking met mama’s melk. Maar skin-to-skin is niet alleen een voedingsverhaal. Ook kindjes die kunstvoeding krijgen, hebben nood aan veelvuldig huidcontact. Dit geeft je baby een gevoel van geborgenheid.
De eerste uren na de bevalling brengt je kindje dus het liefst zoveel mogelijk door op mama’s borst (of papa’s borst wanneer huidcontact bij mama nog niet mogelijk is). Als de baby tot rust gekomen is, en vaak een eerste maal heeft gedronken, zal hij terug op krachten komen door te slapen.
Pasgeboren baby’s slapen nog erg veel. Gemiddeld 14 tot 18 uur per etmaal. Doorheen deze slaapperiodes worden ze even wakker om ‘bij te tanken’: voeding, geborgenheid, verzorging. Er is soms een hele trukendoos nodig om te zorgen dat ze voldoende voeding krijgen voor ze weer in slaap vallen. Een pasgeboren baby kent nog geen dag/nachtritme en ook de melatonine aanmaak moet nog op gang komen. Een pasgeboren baby ervaart vooral veel basisbehoeftes. Honger, geborgenheid, nood aan slaap. De wereld om hem heen is nog een waas waar niet teveel aandacht naartoe gaat. Jouw gezicht, jouw ogen: dat is interessant en jouw geur, jouw stem: die maken hem rustig.
Na een tweetal weken lijkt je baby stilletjes aan wat meer uit die cocon te komen. Hij gaat actiever zijn omgeving in zich op nemen. Maar ook nu blijft het opletten want teveel prikkels uit de wereld om hem heen, maken je baby soms onrustig.
Rust, reinheid en regelmaat
Je ouders of grootouders zullen het nog zeggen: een baby heeft rust, reinheid en regelmaat nodig! Maar al was het toen een beetje te strikt allemaal (denk aan voeden op vaste uren, of rigide schema’s van wassen en slapen waar niet werd vanaf geweken, …) er zaten best wel een aantal waarheden in.
Negen maanden lang vertoefde je baby in een veilig milieu. Vruchtwater dat felle geluiden temperde, vliezen, weefsel en huid dat zelfs bij felle zonnestralen enkel wat gedempt licht naar binnen bracht. Je kindje was omvat door vruchtwater, waardoor hij gemakkelijker kon bewegen. Een constante temperatuur en alle zuurstof en voeding die hij nodig had via de navelstreng zorgden ervoor dat hij nooit een knorrende maag kreeg. In de baarmoeder was er een vast ritme van het ruisen van je bloed en het kloppen van je hart.
Voor een baby is de geboorte dus een ingrijpende verandering. Hij komt terecht in een volledig nieuwe omgeving. Een dag is voor je kindje een rollercoaster van informatie: vol kleuren, geuren, geluiden en ervaringen. Het is dan ook belangrijk het aantal prikkels te beperken. Je baby heeft zelf een aantal ingebouwde ‘veiligheidsbumpers’: denk maar aan het onscherp zien op verdere afstand, of het nog niet veel kleuren kunnen onderscheiden. Toch kan een baby nog steeds gemakkelijk overprikkeld raken.
Probeer dit te vermijden door voldoende rust elementen in te bouwen. Niet de hele dag door op bezoek of in de armen van iedereen. Al die geuren, stemmen en verplaatsingen kunnen voor een baby erg overweldigend zijn. Heb je een gevoelige baby, dan kan het best zijn dat er ‘ s avonds flink gehuild wordt om de opgebouwde spanning en vele prikkels te verwerken.
Ook regelmaat brengt rust in het prille leven van je kindje. Als je bij slaaptijd steeds een kort ritueeltje doorloopt (bv. nieuwe luier, pyjama aan, inbakeren, bedje in, witte ruis aan en een slaaplekkerkusje) zal je kindje dit al op erg prille leeftijd gaan herkennen. Deze herkenning brengt je baby rust en zal hem ook helpen bij het in slaap vallen. Het begin voor een goed slaapritme later.
Zorg gedurende de dag ook voor voldoende ‘bijtankmomenten’ waarop je kindje even knusjes in je armen tot rust kan komen. Ook je baby dragen in een draagdoek/-zak kan helpen.
Huilen
Baby’s kun je niet verwennen. Het is belangrijk dat je reageert op het huilen en daarmee aan je baby toont dat je er bent en op zijn noden reageert. Het lukt niet altijd om het huilen te stoppen en dat is ook niet altijd nodig. Soms is jouw aanwezigheid en zachtjes blijven troosten voldoende. Het zorgt ervoor dat je kindje zich geborgen voelt en gehecht.
Baby’s huilen frequent. Het is dan ook de enige manier die ze hebben om zich uit te drukken. Krampjes, vertering of zelfs een hongerige maag: het zijn uitdagingen die ze niet kennen en die reactie (huilen) uitlokken. Ook stoelgang maken, veel prikkels en vermoeidheid kunnen de huilfrequentie verhogen. Het teveel aan prikkels of oververmoeid zijn bouwt op en kan zich vooral in de avonduren gaan uiten. Niet voor niets hebben de meeste baby’s ‘s avonds een huiluurtje. De ‘huilpiek’ van een baby ligt rond de 5 a 7 weken. Daarna zakt dit langzaam aan weer.
Huilt je kindje volgens jou buitensporig veel? Dan is het zeker raadzaam om lichamelijke oorzaken uit te sluiten. Een bezoekje aan de osteopaat of kinderarts kan vaak verduidelijking/verlichting brengen rond de klachten die je baby heeft.
Is je kindje gewoon sneller overprikkeld?
Zorg dat hij een plaats heeft om tot rust te komen. (bv. geen mobiles en geluidjes, speeltjes of andere prikkels in het bedje). Eigenlijk heeft je kindje de eerste weken niet echt speelgoed nodig. Hij heeft enkel mama en papa nodig.
Ondersteuning
Net zoals je de bevalling plant, wil je ook bespreken met je partner hoe je de kraamweken ziet. Wanneer willen jullie bezoek, hoeveel bezoek per week is nog oké om toch rustig doorheen de eerste weken te gaan? Wat met de nachten? Wisselen jullie af wie baby uit bedje haalt, ververst, bij krampjes gaat troosten? Kan de ander elke dag even een halfuurtje compleet voor zichzelf krijgen om bij te tanken? Hebben jullie voldoende ondersteuning? Helpt er iemand met de maaltijden zodat je je daar geen zorgen over hoeft maken? En vooral : hebben jullie als gezin voldoende tijd om elkaar te leren kennen, te genieten en voldoende rust bij elkaar te sprokkelen?
Als je voorbereid en goed ondersteund de kraamtijd in gaat, zul je merken dat deze rustiger verloopt en er meer tijd is om te genieten. En gaat er iets minder vlot of heb je vragen? Weet dan dat je daarmee altijd bij je vroedvrouw terecht kan.
Meer info over wat een vroedvrouw voor jou kan betekenen voor en na de bevalling vind je op: https://groepspraktijktille.be/therapieen/vroedkunde/